Kabelbaan bouwen

Hoe verloopt het bouwproces van een kabelbaan? Welke stappen worden doorlopen voordat de kabelbaan in gebruik genomen kan worden? Het lijkt soms alsof een kabelbaan bouwen een routineklusje is. Zo staat er helemaal niets en een jaar verder staat er plots een complete kabelbaaninstallatie. In hetzelfde tempo worden kabelbanen vernieuwd. Naast de oude baan verschijnt een nieuwe of de oude baan wordt half gesloopt en de nieuwe kabelbaan verschijnt op dezelfde plaats. 

Maatwerk

Alhoewel het dus lijkt alsof een kabelbaan een standaardproduct is, je hebt stations, steunen, kabels en cabines nodig, is elke kabelbaan weer anders en wel degelijk maatwerk. Bij het bouwen van een nieuwe baan moet er worden gekeken naar het doel en het landschap. Is het de bedoeling om een verbinding te maken in het laaggebergte om een skigebied te ontsluiten of moet een prestigeproject worden om een verbinding te creëren in het hooggebergte. Een algemeen transportmiddel voor in de stad vergt weer andere voorbereidingen dan een kabelbaan voor massatoerisme. 

De vraag is dus wat het doel is en wat voor soort kabelbaan hiervoor ingezet dient te worden. Een eenvoudige sleeplift is eenvoudiger te installeren dan een 8-persoonsstoeltjeslift, kabelspoorweg, een omloopkabelbaan of een pendelkabelbaan. Om te kunnen bepalen welk type het beste geschikt is voor de situatie wordt gekeken naar het landschap. Gaat het om een stad, een heuvel of hooggebergte. Daarnaast is het belangrijk om te weten hoeveel passagiers er per uur vervoerd moeten kunnen worden, hoe lang de baan moet zijn en welk hoogteverschil moet worden overwonnen. Op basis van deze gegevens kan een inschatting worden gemaakt. Uiteraard moet daarbij ook rekening worden gehouden met het beschikbare budget.

Kosten

Wat de kosten van een kabelbaan gaan worden dat hangt ook weer af van de eisen die worden gesteld. Het bouwen van de meest eenvoudige skilift kan al vanaf € 175.000. Een luxe, grote, moderne pendelkabelbaan daarentegen kan al snel 25 tot 50 miljoen kosten. Wat de daadwerkelijke kosten gaan worden dat is dus compleet afhankelijk van wat de eisen zijn en de omstandigheden waarin gebouwd moet gaan worden.

Over het algemeen wordt een kabelbaan binnen een zeer korte periode gebouwd. De reden hiervoor is het weer. In tegenstelling tot het platteland kan er in de bergen tot aan de zomer sneeuw liggen. De winter begint ook sneller in de bergen waardoor een korte bouwtijd erg belangrijk is.  

Planning en start van de werkzaamheden

Per land is het verschillend waar goedkeuring voor het bouwen van een kabelbaan moet worden aangevraagd. Meestal kan de goedkeuring voor het bouwen van een eenvoudige skilift of stoeltjeslift bij kleinere instanties worden aangevraagd. Grotere projecten waarbij het landschap drastisch gaat veranderen en er ook rekening gehouden moet worden met nieuwe bezoekersstromen verlopen via hogere instanties. 

Zodra er toestemming is kan er begonnen worden met het meten van het gebied. Welke hoogtes moeten worden overwonnen, wat wordt het ideale tracé en waar moet rekening mee worden gehouden. De plaatsen waar de steunen en stations moeten komen te staan worden afgemeten. 

Vervolgens kunnen de benodigde hulpmiddelen op de plek van bestemming worden gebracht. Denk hierbij aan de graafmachines en hijskranen die nodig zijn.  De eerste afgravingen vinden plaats zodat staalbeton kan worden gestort voor de fundamenten van de steunen en de stations. Tegelijkertijd worden alle verdere benodigdheden aangeschaft die verderop in het proces nodig zijn.

Installatiewerkzaamheden

Omdat een project in een korte periode moet worden afgerond worden veel werkzaamheden tegelijkertijd uitgevoerd. Is er sprake van een vervanging van een oude kabelbaan dan wordt de oude installatie gesloopt terwijl de steunen voor de nieuwe installatie al worden geplaatst. Lokale bouwbedrijven worden gebruikt voor de algemenere bouwwerkzaamheden zoals de bouw van de nieuwe stations. Specialistische werkzaamheden zoals de bouw van de cabines, de steunen, kabels etc. worden uitgevoerd door specialistische bedrijven. Terwijl de werkzaamheden overal in het gebied in volle gang zijn worden de cabines, gondels of stoeltjes alvast op een andere locatie gebouwd. 

De steunen die nodig zijn kunnen vanwege het landschap niet met een vrachtwagen naar de locatie worden gebracht vandaar dat hier een helikopter voor gebruikt wordt. Om de steunen op de juiste plek te krijgen wordt het desbetreffende onderdeel onderaan de helikopter gehangen gemonteerd door specialisten ter plaatse. Dit is precisiewerk aangezien deze steunen op de millimeter nauwkeurig op de juiste plaats geïnstalleerd moeten worden. De piloten van deze transporthelikopters zijn daarom speciaal getrainde piloten.

Kabelinstallatie

De kabels die nodig zijn moeten uiteraard ook naar de plek van bestemming worden getransporteerd. Deze kabels zijn echter dermate zwaar dat deze niet met een helikopter ingevlogen kunnen worden. Om de kabels bij de stations te krijgen wordt er gebruik gemaakt van zwaartransport. Achterop de trailer van een vrachtauto worden de kabels langzaam naar boven gereden. Vanwege de kleine bergpaadjes is ook dit een precisiewerkje zelfs voor de geoefende chauffeur. 

Omdat de kabels zo zwaar zijn kunnen deze niet ineens op de steunen worden geplaatst. Allereerst wordt er een dun en lichte hulpkabel handmatig of per helikopter over de steunen van de gehele route getrokken. Vervolgens wordt de echte kabel aan de hulpkabel geknoopt en wordt deze langzaam over de steunen getrokken totdat de kabel de gehele route bedekt.

Omdat er nu een kabel ligt met 2 uiteinden moet deze aan elkaar gekoppeld worden. Uiteindelijk moet het 1 kabel worden die compleet rondgaat zonder begin- en uiteinde. Door middel van het kabelsplitsen worden de kabel aan elkaar gemonteerd. Dit is een lastige opgave en wordt uitgevoerd door specialisten.

Afronding installatie

Nu de kabels geïnstalleerd zijn kunnen de gondels, cabines of stoeltjes aan de kabel worden gekoppeld of in één van de stations worden geplaatst. Elektriciens zorgen ervoor dat de elektriciteit in orde wordt gebracht zodat de besturing en de controlesystemen functioneren en de motoren gaan lopen. 

In de laatste versie wordt de kabelbaan uitvoerig getest. Waar nodig worden eventuele problemen verholpen zodat de kabelbaan veilig en goed functioneert. Tot slot moet de kabelbaan worden gekeurd. Een speciale keurmeester controleert de complete baan tot in detail. Mocht er ook maar iets niet helemaal in orde zijn wordt de nieuwe baan niet vrijgegeven. Is alles goedgekeurd dan wordt de kabelbaan vrijgegeven en kunnen de nieuwe gondels hun rondjes gaan draaien.

Al met al is het bouwen van een kabelbaan een lastige opgave omdat alles perfect op elkaar afgestemd dient te worden. Vanwege de zeer wisselende omstandigheden in de bergen is het tevens een loodzware opgave voor de werknemers.

Lees ook de artikelen over kabelbaanterminologie of over de verschillende kabelbaantypes.